مقایسه آموزش و پرورش پرتغال

ساختار آموزشی

به طور کلی می توان گفت که ساختارآموزشی کشور پرتغال بر ساختار ذیل استوار می باشد:

آموزش پیش دبستانی(مهدهای کودک)

آموزش پایه

آموزش پایه خود شامل سه مرحله است: مرحله اول- مرحله دوم-مرحله سوم

آموزش مقدماتی متوسطه

آموزش تکمیلی متوسطه

آموزش متوسطه حرفه ای

آموزش متوسطه عمومی CT و CSPOP

آموزش غیر دانشگاهی (پلی تکنیک)

آموزش دانشگاهی

آموزش پیش دبستانی

ساختار آموزشی

آموزش پیش دبستانی ازسنین3تا5 سالگی اختیاری بوده ودرمهدهای کودک دولتی وخصوصی ارائه می شود.مهدهای کودک دولتی رایگان است واین درحالیست که مهد کودک های خصوصی به اخذ شهریه مبادرت می نمایند.آموزش پیش دبستانی بخش جدایی ناپذیر نظام آموزشی دولتی تلقی می شود که درقانون ژوئیه 1975برآن تأکیدشده است.

دراین نظام اهداف آموزش دبستانی تعیین شده ودانشسرای تربیت معلمان مهدکودک دایرمی شود.همچنین دردهه 1970،خدمات آموزشی مختلف مهد کودک که بعداً به گروه های متعددی تقسیم شد،تحت نظارت وهماهنگی وزارت آموزش ووزات کار وتأمین اجتماعی قرار داشت.آموزش پیش دبستانی اختیاری بوده وبه کودکان سه تا شش سال (سن قانونی شروع آموزش پایه) ارائه می شود.کودکان این گروه سنی عموماً درمهد کودک حضور می یابند.شبکه های دولتی وخصوصی از مهدکودک ها زیرنظروزارت آموزش فعالیت می کند که سرپرستی وفعالیت آنان تحت نظارت مدیریتهای آموزش منطقه ای قرار دارد.شبکه ای ازموسسات پیش دبستانی که توسط MESS واز طریق مراکز تأمین اجتماعی منطقه ای اداره می گردد نیز مهد کودک های دولتی وخصوصی را دربرمی گیرد.

اکثر موسسات دولتی وخصوصی زیرنظرMESS امکانات مراقبتی شیرخوارگاهی برای کودکان ازبدو تولد تا سه سالگی را فراهم می نمایند.اگر چه در شبکه دولتی وزارت آموزش رشد بسیار سریعی طی دهه گذشته رخ داده است،اما این شبکه کمتر ازنصف ظرفیت کل مهد کودک ها را دربر می گیرد.درمقابل، دیگرموسسات اکثراً وابسته به موسسات خصوصی بوده یاموسسات خصوصی- تعاونی می باشند.طبق آمارسال 1992حدود9/49% ازکودکان 3 تا 6 ساله در مهد کودک حضور یافتند که حدود 40% آنان در مهد کودک های دولتی وابسته به وزارت آموزش،115درصددرموسسات خصوصی یا تعاونی و45% در نهادهای وابسته به MESS حضور داشتند.درمدارس وابسته به MESS اولویت با کودکانی است که خانواده های آنان ابزار مالی واجتماعی لازم در اختیار ندارند.حضور درمهد کودک های وابسته به وزارت آموزش رایگان است اما در مراکز وابسته به MESS والدین،متناسب با درآمد خانواده(ازنهادهای دولتی یاخصوصی غیرانتفاعی)بخشی ازمخارج رامتقبل می شوند.

اهداف آموزشی

مطابق قانون جامع نظام آموزشی مصوب سال 1986، اهداف کلی آموزش پیش دبستانی عبارتند از:

برقراری ثبات عاطفی کودک

گسترش مهارت های اجتماعی، فکری وحرکتی وعادات بهداشتی کودکان

پرداختن به کمبود ها ومعلولیت ها یا رفتارهای نابه هنگام کودکان

معرفی آموزش پیش دبستانی به عنوان مکمل آموزش کودک در خانواده.

اگر چه این اهداف درتمامی موسسات پیش دبستانی مشترک است اما درمهدکودکهای وابسته به وزارت آموزش،غالب تر است. ولی درمراکز وابسته بهMESS، مساعدت اجتماعی نیز مبذول می گردد.مراکز اخیر اغلب درمراکزخدمات اجتماعی گنجانیده شده درساختمان های بزرگی با کودکان وکادر بسیاردایر می گردند.در مهد کودک های وزارت آموزش، نمی توان بیش از 25 کود ک را به یک مربی سپرد.درمورد کلاسهای مخصوص کودکان سه ساله این رقم 21نفر است.معلمان معمولاً هرساله کلاس جدیدی را عهده دار می شوند.درموسسات وابسته بهMESS نسبت معلم به کودک درحدود1به27است.درهرموسسه حدود75کودک وجود دارد.درهردو نوع آموزش پیش دبستانی،کلاسها مختلط است.

مهد کودک های MESS 12- 10ساعت درروزو5روزدرهفته فعال بوده واغلب یک ماه سال تعطیلات تابستانی دارند.

برنامه های آموزشی

کلاً آموزش پیش دبستانی شامل مجموعه ای از فعالیت های مبتنی بر اهداف وراهبردهای تعیین شده ازسوی وزارت آموزش است.این راهبردها به نقش ایفاشده درمهدکودک ها از طریق بیان حرکتی ونمایشی،دیداری وموسیقیایی،آموختن زبان مادری وریاضیات می پردازد.فعالیتهای پشنهادی،چه به صورت فردی وچه گروهی،شامل هنر،نقاشی، الگوسازی، قصه گویی وبازی است که درراستای استقلال،رشدخلاقیت ومهارتهای اجتماعی کودک قرار داشته دربرخی موارد فعالیتهای ابتدایی خواندن ونوشتن رانیز شامل می گردد.

ارزیابی تحصیلی

در سراسر سال ودر پایان هر مرحله معلم ارزیابی می کند که آیا اهداف شخصی آن مرحله به دست آمده است،کودکان چه پرورشی یافته وکدام قابلیت ها را کسب کرده اند وآیا لازم است دربرنامه ها وفعالیت ها تجدید نظری صورت گیرد تا رشد عاطفی،اجتماعی،روانی حرکتی، ادراکی، شناختی واخلاقی کودکان با اطمینان بیشتری محقق گردد.کودکان در ابتدای دوره تحصیلی مصادف با شش سالگی خود آموزش پایه را آغاز می کنند در صورت اثبات دقیق نیازهای آموزشی خاص، می توان به کودک توصیه نمود تا به رغم تجاوز از سن قانونی همچنان در مراکز پیش دبستانی بماند

آموزش پایه

گذشته و حال

مطابق قانون جامع نظام آموزشی اکتبرسال 1986، آموزش اجباری 9 سال از شش سالگی تا 15سالگی طول می کشد.اجرای برنامه های آموزش پایه درمورد دانش آموزانی لازم الاجرا است که برای سال اول آموزش اجباری در سال تحصیلی 88/1987 وسال های بعد ثبت نام می کنند.تا سال 1987، آموزش اجباری 6 سال طول می کشید ودو مرحله داشت:

آموزش ابتدایی که 4 سال طول می کشید(6 تا 10سالگی) وآموزش مقدماتی متوسطه که دو سال طول می کشید (10 تا 12سالگی)

در این اثنا،آندسته ازدانش اموزانی که نمی توانستند به مراحل بالاتر بروند تا 14 سالگی در آموزش مقدماتی متوسطه می ماندند.درحال حاضر،آموزش پایه برای کلیه کودکانی که تا 15 سپتامبر سال تحصیلی اول به 6 سالگی می رسند اجباری است و9 سال طول می کشد.

آموزش پایه،اگر بخشی ازآموزش اجباری دولتی باشد رایگان است.هیچ نوع شهریه ورودی یا ثبت نام وجود ندارد وهیچ مبلغی بابت حضور درمدرسه،بیمه تحصیلی وحمایت تکمیلی درحوزه های راهنمایی وروانشناسی تحصیلی، حمایتهای اجتماعی وبهداشتی اخذ نمی شود.

اولویت اعطای امکانات اولویتی رفاهی نظیر(غتغذیه درمدرسه،رفت وآمد ومسکن)با کودکان نیازمند است.کتابهای درسی ودیگر مواد آموزشی به اضافه کمکهای مالی مستقیم منحصراً به دانش آموزان نیازمند اختصاص می یابد.برحسب وضعیت اقتصادی اجتماعی خانواده این حمایت رایگان یا مشارکتی است.هزینه طرحهای حمایتی مدارس خصوصی وتعاونی نیز بعضاً بر دوش دولت است.

ساختار آموزشی

مرحله اول: 9- 6 سالگی

مرحله دوم: 11- 10سال

مرحله سوم: 15- 12سال

آموزش پایه به سه مرحله متوالی به شرح ذیل تقسیم می شود:

مرحله اول که 4 سال طول می کشد (6 تا 10 سالگی)

این مرحله توسط مدارس ابتدایی مختلط در خش های دولتی، خصوصی وتعاونی ارائه می شود.همانطور که گفته شد، کودکانی که تا 15 سپتامبر به 6 سالگی می رسند می توانند این مرحله را آغاز کنند.درصورت پرشدن ظرفیت مدارس،اولویت با کودکان بزرگتر است.قانون جامع نظام آموزشی سال 1986 اهداف خاص مرحله اول را چنین تعیین می کند: رشد زبان گفتاری وآغاز وکسب مهارت تدریجی خواندن ونوشتن،مفاهیم پایه حساب وریاضی،شناخت محیط مادی واجتماعی وبیان دیداری، نمایشی، موسیقیایی وحرکتی کلاس های بر حسب سن تفکیک می شوند،تدریس ماهیتی همه جانبه داشته ودرهر کلاس دانش آموزان تنها یک نعلم تدریس می کند در حوزه های خاص می توان از دیگر معلمان نیز یاری گرفت.برنامه زمانی مدرسه به فضای موجود در ساختمان مدارس بستگی دارد.یکی از دو برنامه هفتگی 25 ساعته (شامل زنگ های تفریح) از دوشنبه تا جمعه را می توان انتخاب نمود.در برنامه معمول کلاس های صبح معمولاً ازساعت 9 شروع وساعت 12تمام می شود وکلاسهای بعد از ظهر معمولاً از2 بعد ازظهر شروع وساعت 4 عصر تمام می شود.

دربرنامه مدارس دو نوبتی تنها برای کلاس های که در برنامه معمول امکان برگزاری ندارد کلاس های نوبت صبح از ساعت 8 شروع وساعت 1 بعد از ظهر تمام می شود.

درنوبت عصر کلاس ها ساعت 1:15 بعد از ظهر شروع وساعت 15:6 عصر تمام می شود.مدت سال تحصیلی همه ساله توسط وزارت آموزش تعیین می گردد.

سال تحصیلی، 184 روز ازدوشنبه تا جمعه به طول می انجامد..پس از تعطیلات تابستانی درحدود10هفته مدارس پرتقالی درنیمه دوم سپتامبربازگشایی می شوند.سال تحصیلی معمولاً در روزهای پایانی ژوئن پایان می یابد.

نرخ دانش آموزان،مدارس و معلمین مرحله اول آموزش پایه طی سال 94-1993